Ontslag: waar heb jij recht op

Ontslag gaat gepaard met veel emoties waarbij je ook snel over jouw belangen binnen het beëindigingsovereenkomst moet nadenken. Indien er sprake is van “collectief” ontslag moet een en ander aan de wettelijke voorwaarden van het ontslagrecht voldoen. Wat zijn de aandachtspunten waar je op moet letten en wat zijn verder jouw rechten?

De wettelijke ontslagredenen

Om ontslagen te mogen worden zijn er slechts vier arbeidscontract ontbindende redenen. Dat zijn ontslag:

• met wederzijds goedkeuren/ goedvinden. Het houdt vaak in dat de werknemer een andere functie of werkgever heeft gevonden en wil dus elders aan de slag. Met in achtneming van de wettelijke opzegtermijn kan de werkgever daar slechts mee akkoord gaan;
• op staande voet omdat een dringende reden daar aanleiding toe geeft. De werknemer heeft iets gedaan dat niet door de beugel kan. Uiteraard moet de dringende reden dringend genoeg zijn;
• van rechts wege. Contracten welke voor bepaalde tijd zijn opgesteld of opgesteld om een doelstelling te bereiken kunnen bij het behalen daarvan worden ontbonden;
• wegens bedrijfseconomische redenen. Het gaat financieel slecht met een bedrijf – mogelijk omdat het recessie is – waardoor rode cijfers aanleiding zijn voor een reorganisatie of collectieve ontslagen.

Wanneer is er sprake van collectief ontslag

Worden er binnen drie maand meer dan twintig werknemers ontslagen dan is er reeds sprake van collectief ontslag. De werkgever moet dan voldoen aan de Wet Melding Collectief Ontslag waarbij toestemming voor het ontslag moet worden aangevraagd bij het UWV. Uitgangspunt daarbij is dat:

• de redenen voor het ontslag aantoonbaar te wijten is aan slechte bedrijfsresultaten;
• er het afspiegelingsbeginsel wordt toegepast. Daarbij dienen de geselecteerde ontslagen personeelsleden evenredig te zijn verdeeld over alle leeftijdscategorieën en lagen van de organisatie. Ook mensen van het management kunnen dus ontslag krijgen;
• er wegens contractbreuk een ontslagvergoeding wordt gegeven;
• er wordt gekeken naar een sociaal plan;
• het ontslag van kracht wordt na de wettelijke opzegtermijn.

Opzegtermijn voor de werkgever

Neemt een werknemer ontslag dan geldt daar standaard een maand voor. Geeft de werkgever echter ontslag wegens bedrijfseconomische redenen dan dient voor iedere vijf gewerkte jaren een maand opzegtermijn in acht genomen te worden met een maximum van 4 maanden. Deze termijn start op de eerste van de volgende maand na het aanzeggen van het ontslag.

Recht op ontslagvergoeding

Omdat de werkgever jou als werknemer niet meer in dienst wenst te hebben, is er sprake van contractbreuk. Wegens het arbeidscontract voor onbepaalde tijd had jij de verwachting dat je nog langdurig hier aan het werk zou zijn, maar niets is minder waar. Ter compensatie heb je recht op een ontslagvergoeding of gouden handdruk. Normaal wordt de hoogte daarvan bepaald middels de kantonrechtersformule. Daarbij wordt bruto maandloon vermenigvuldigd met het aantal gewerkte jaren maal een correctiefactor voor leeftijd. Tot 35 jaar is dat 0,5 waarna het per 10 jaar stijgt met 0,5 tot een maximum van 2,0. Vermoedelijk wordt het ontslagrecht versoepeld waarbij de compensatie per gewerkt jaar wordt beperkt tot 0,25 van het maandloon met een maximum van 6 maandsalarissen.

Opletten met beëindigingsovereenkomst

De werkgever wenst jou niet meer in dienst te hebben en dus zijn de belangen niet meer hetzelfde. Dat is de reden waarom je het beëindigingsovereenkomst niet zomaar moet ondertekenen echter juridisch moet laten checken. Zijn de voorwaarden van het ontslag wel op de juiste manier opgenomen binnen de verschillende paragrafen, is de opzegtermijn juist toegepast, is er sprake van een werkelijk afspiegelingsbeginsel en hoe zit het met het concurrentiebeding. Dit laatste mag bij ontslag wegens bedrijfseconomische redenen nooit worden opgenomen binnen de ontbindende voorwaarden.

Wat als je ziek of zwanger bent

Ontslag omdat je ziek bent of wegens zwangerschap mag pertinent niet. In het geval van een zwangerschap heb je minimaal 4 tot maximaal 6 weken voor de bevalling recht op zwangerschapsverlof en na de geboorte recht op 10 weken herstelverlof. Dit wordt betaald door de overheid en is geen kostenpost voor de werkgever. Ontslag wegens ziekte mag ook niet omdat de werkgever twee jaar loon doorbetalingsplicht heeft overeenkomstig de Wet Loondoorbetalingsplicht bij Ziekte. Ben je daarna nog ziek dan kun je in overleg met het UWV in aanmerking komen voor een WIA uitkering. Let wel dat iedereen mag worden ontslagen indien het bedrijf failliet is of als het aan de werknemer zelf valt te wijten.

Altijd een advocaat ontslagrecht inschakelen

Je doet er altijd goed aan om het ontbindende contract niet zomaar te ondertekenen echter deze te laten checken door een juridisch specialist. Het voorkomt dat je je eigen belang schaadt maar ook dat je zeker weet dat je geen problemen in de toekomst krijgt. De werkgever denkt namelijk aan de belangen van het bedrijf en dat sluit niet aan bij jouw belangen. Wees verstandig en laat het document voor de zekerheid nalezen door een gespecialiseerd advocaat. Veelal krijg je een onkostenvergoeding voor deze juridische bijstand binnen het sociaal plan.

Lees verder suggesties:

Ben je ziek dan mag je niet worden ontslagen

Hoeveel uitkering krijg ik en hoe lang mag ik in de WW

Wat houdt arbeidscontract ontbinding van rechtswege in?

Ontslag aanzeggen als werknemer met wederzijds goedkeuren

Ontslagvergoeding, hoeveel kun je krijgen?